1. NHÓM KHÁNG SINH

a. Nhóm Cephalosporin

• Cefaloridin: Độc thận
• Cefalotin: Viêm tĩnh mạch, viêm huyết khối tĩnh mạch
• Điều chỉnh liều với suy thận (trừ cefoperazon)

b. Nhóm Macrolid (Azithromycin, Clarithromycin, Erythromycin, Roxithromycin, Spiramycin)

• Muối estolat của Erythromycin: Viêm gan ứ mật
• Rối loạn tiêu hóa
• Chống chỉ định: Suy gan nặng

c. Nhóm Quinolon (Acid Naladixic, Ofloxacin, Norfloxacin, Ciprofloxacin, Levofloxacin, Moxifloxacin)

• Nhạy cảm ánh sáng 
• Tổn thương gân Achill
• Sparfloxacin: Kéo dài khoảng QT
• Chống chỉ định: Trẻ < 15 tuổi, người thiếu G6PD

d. Nhóm Cyclin (Tetracyclin, Doxycyclin, Minocyclin)

• Nhạy cảm ánh sáng với da, gây sạm da
• Vàng răng

e. Nhóm Lincosamid (Lincomycin, Clindamycin)

• Viêm kết ruột màng giả 

f. Nhóm Aminoglycosid (Tobramycin, Neomycin, Gentamycin, Streptomycin)

• Streptomycin, gentamicin: Độc tính trên tiền đình
• Amikacin, kanamycin, neomycin: Độc tính trên ốc tai
• Tobramycin: Độc tính trên tai và tiền đình
• Độc tính trên thận, hoại tử ống thận
• Gây nhược cơ
• Độc tính do sử dụng kéo dài

g. Nhóm Phenicol

• Cloramphenicol: thiếu máu bất sản do suy tủy, hội chứng xám (có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh)

h. Nhóm Sulfamid (Sulfaguanidin, Sulfasalazin, Sulfamethoxazol + Trimethoprim : Cotrim)

• Tạo tinh thể khó hòa tan gây độc thận: Khuyên bệnh nhân uống đủ nước.

2. THUỐC GIẢM ĐAU – KHÁNG VIÊM

• Paracetamol: Liều cao gây độc gan
• Aspirin: Gây viêm, kích ứng dạ dày

A. NSAID

KHÔNG CHỌN LỌC TRÊN COX

(Ibuprofen, Diclofenac, Ketoprofen, Piroxicam, Indomethacin, Acelofenac)

• Viêm loét dạ dày, ruột đặc biệt cần lưu ý

CHỌN LỌC TRÊN COX 2

(Meloxicam, Celecoxib, Nimesulid)

• Viêm loét dạ dày, ruột nhưng yếu hơn 

B. CORTICOID (Prednisolon, Methylprednisolon, Triamcinolon, Betamethason, Dexamethason, Hydrocortisol, Budesonid, Fluticason)

• Sử dụng không đúng cách (ngưng đột ngột, uống không đúng nhịp sinh lý): suy vỏ thượng thận
• Ức chế miễn dịch: dễ nhiễm nấm, nhiễm khuẩn
• Giảm mỡ ở các chi, tích tụ mỡ ở vùng mặt, xương đòn
• Gây viêm loát dạ dày, tá tràng (tuyệt đối chống chỉ định cho người có tiền sử)

3. NHÓM THUỐC HÔ HẤP

A. GIẢM HO

• Codein: Táo bón
• Eucalyptol: Buồn nôn, nóng, kích động, đặc biệt ở trẻ em
• Dextromethorphan: Buồn ngủ, ảo giác

B. LONG ĐÀM, TIÊU ĐÀM

• Bromhexin, ambroxol: Buồn nôn, kích ứng dạ dày
• Acetyl Cystein: Kích ứng dạ dày

4. KHÁNG HISTAMIN H1

A. Thế hệ 1

(Chlorpheniramin, Alimemazin, Hydroxyzine, Dimehydrinat, Diphenhydramin, Promethazin)

• Buồn ngủ, ảo giác

B. Thế hệ 2

(Loratadin, Cetirizin, Loratadin)

• Gây rối loạn nhịp tim, tương tác với nhiều thuốc (tránh phối hợp)

5. NHÓM DẠ DÀY

Antacid

(Phosphalugel, Maalox, Kremil, Trimafort)

• Thuốc chứa aluminium hydroxid: táo bón, loãng xương
• Thuốc chứa magie hudroxid: tiêu chảy

PPI

(Omeprazol, Esomeprazol, Pantoprazol, Rabeprazol, Lansoprazol)

• Rối loạn hấp thu vitamin và khoáng chất: Ca, B12, Fe
• Khó tiêu sau khi sử dụng thuốc kéo dài

KHÁNG H2

(Cimetidine, Famotidine, Nizatidine)

• Tiêu chảy, chóng mặt, đau cơ, táo bón, to vú ở nam (Cimetidine)

thuocsi.vn