Thực trạng thuốc thật – thuốc giả tại Việt Nam

02.02.2023

Mỗi năm, nước ta đều phát hiện nhiều lô thuốc giả được làm tinh vi. Khó lòng kiểm soát hết các nguồn hàng vẫn đang “luồng lách” trên thị trường.

THỰC TRẠNG THUỐC GIẢ – THUỐC THẬT

Thuốc giả là sản phẩm được sản xuất để gian lận trong việc nhận dạng thuốc và/hoặc nguồn gốc thuốc. Theo định nghĩa từ WHO

Thực tế, số lượng dược phẩm “dạt” đến tay bệnh nhân đang ngày càng gia tăng. Tuy nhiên mức độ nghiêm trọng của vấn đề này thường rất khó để đánh giá. Vì xác định tỷ lệ thuốc giả lưu thông trên thị trường khá khó khăn.

Các nước liên quan đến thuốc giả, không nhất thiết yếu kém trong kiểm tra và giám sát chất lượng.

Ngược lại với những nước ghi nhận sự việc thấp. Không hẳn là không bị ảnh hưởng hoặc có nguy cơ thấp. Đa phần là do sự việc thường không được phát hiện ra.

Những người bị lừa thường là người sử dụng thuốc không phù hợp. Hoặc là những người đang tìm mua thuốc với mức giá rẻ hoặc có chiết khấu.

Với công nghệ làm giả tinh vi, chi phí chế tạo thấp. Nhìn bên ngoài thuốc giả cũng gần giống với thuốc thật. Đều có nhãn và hình ảnh thuốc giống hệt nhau. Do đó dễ đánh lừa bệnh nhân và thậm chí là các Dược sĩ.

Sản xuất loại hình này không cần phải tiến hành trong điều kiện cơ sở hạ tầng rộng lớn. Phần lớn hoạt động sản xuất thuốc giải diễn ra trong các hộ gia đình bình thường, tiểu thủ công.

Triệt phá đường dây sản xuất thuốc tân dược giả quy mô lớn ở TPHCM

Đã xuất hiện hàng ngàn trang web công khai bán thuốc không được chấp thuận. Thuốc giả mạo cũng như bán thuốc kê đơn mà không yêu cầu kê đơn hợp lệ. Tất cả điều này đều vi phạm các quy định pháp luật trong kinh doanh Dược phẩm.

Họ còn lợi dụng thông lệ quốc tế về việc lấy mẫu kiểm tra trước khi lưu hành.

Thông lệ này chỉ áp dụng với các loại thuốc có nguy cơ cao. Như là vaccine, huyết thanh chứa kháng thể, thuốc mới phát minh. Hoặc thuốc của các hãng sản xuất từng có những vi phạm về chất lượng.

Tại Việt Nam, hệ thống phân phối trong nước còn thiếu chuyên nghiệp, khó truy xuất nguồn gốc. Thông tin về người mua tại các cơ sở bán lẻ không được lưu giữ thích hợp. Khiến cho việc phát hiện, thu hồi càng trở nên khó khăn hơn.

Thực tế cho thấy nơi tiêu thụ của mô hình này phần lớn là ở các “chợ thuốc” bán sỉ.

Hậu quả của gây ra là gì?

Sử dụng thuốc giả gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người sử dụng. Thậm chí có thể đến mức gây tử vong.

Tuy nhiên, bệnh nhân rất khó để phân biệt một sản phẩm là chất lượng.

Vì chúng thường được đóng gói kỹ lưỡng để làm sao cho giống hệt với các thuốc chính hãng.

Thuốc giả là bất hợp pháp và là mối quan ngại lớn đối với sức khoẻ cộng đồng. Điều trị không hiệu quả và còn gây thêm hậu quả và biến chứng nặng nề cho người bệnh.

Những hậu quả này đã làm giảm niềm tin của cộng đồng vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ. Cũng như các chuyên gia y tế và uy tín của các nhà cung cấp dược phẩm chân chính.

Phòng chống kinh doanh và tiêu thụ thuốc giả

Nhiều công nghệ chống hàng giả đang được các công ty Dược phẩm áp dụng.

Trong đó có việc sử dụng các hình ảnh ba chiều, mực chuyển màu, mã nhúng. Hoặc sử dụng mã xác minh bằng tin nhắn hoặc xác minh trực tuyến, mã vạch,…

Để tránh mua phải thuốc kém chất lượng, người tiêu dùng nên mua tại các cơ sở bán lẻ lớn uy tín. Cần quan sát kỹ thuốc để phát hiện những bất thường về bao bì, dạng thuốc.

Luôn luôn kiểm tra hạn sử dụng của thuốc để tránh các thuốc hết hạn dùng. Cảnh giác với những thuốc có giá thấp bất thường. Tìm hiểu và sử dụng các công nghệ xác minh, tem chống hàng giả.\

Vai trò Dược sĩ trong việc ngăn ngừa phân phối thuốc giả cũng rất quan trọng:

Đảm bảo rằng thuốc được mua từ các nhà cung ứng rõ ràng và tin cậy
Nhận thức về việc gian lận của mô hình này
Cảnh báo cho bệnh nhân biết về tác hại khi mua thuốc qua mạng Internet
Theo dõi các cảnh báo về thuốc giả của các cơ quan quản lý
Giám sát chặt chẽ để phát hiện những lỗi bất thường trong đóng gói và nhãn thuốc
Báo cáo các trường hợp nghi ngờ đến các cơ quan chức năng
Trao đổi các thông tin và nguy cơ với các cán bộ y tế liên quan